หลวงพ่อฝากไว้ ปี 2554 ลำดับที่ 056

ขอให้ญาติโยมทุกคนทุกท่าน จงเจริญสติสร้างความรู้สึกรับรู้สัมผัสของลมหายใจที่วิ่งเข้าวิ่งออกกระทบปลายจมูกของเราให้ชัดเจน​ นั่งตามสบาย​ วางกายให้สบาย​ ไม่ต้อง​พนมมือ​ หยุดความนึกคิดปรุงแต่งต่างๆ​ เอาไว้ให้หมด ฟังไปด้วยน้อมสําเหนียก เสียงก็สักแต่ว่าเสียง ลองสูดลมหายใจเข้าไปยาวๆ​ ลึกๆ แล้วก็ผ่อนลมหายใจออกมายาวๆ อย่าไปบังคับลมหายใจ

เพียงแค่เรื่องการหายใจเข้าออกซึ่งเรียกว่า ‘อานาปานสติ’ พวกเรายังทํากันไม่ชํานาญเลย​ ทั้งที่ใจก็เป็นบุญ​ ให้เรารู้จักการสร้างความรู้สึกตัว เวลาลมสัมผัสเข้าลมสัมผัสออกให้ต่อเนื่อง เขาเรียกว่า ‘ความรู้ตัวทั่วพร้อม’ มีสติสัมปชัญญะ​ มีความต่อเนื่อง ตรงนี้แหละ​ พวกเราขาดการทําให้เรารู้ให้ชัดเจนว่าส่วนจิตนั้น ​ส่วนใจนั้นอยู่ส่วนหนึ่ง

ส่วนความรู้ตัวหรือส่วนสติปัญญาตัวใหม่ เราต้องสร้างขึ้นมา จากน้อยๆ​ ไปหามากๆ แล้วก็รู้จักสังเกตลักษณะของจิตที่ปกติเป็นอย่างไร ลักษณะของจิตที่สงบเป็นอย่างไร ลักษณะการก่อตัวของจิต การก่อตัวของความคิดซึ่งเราไม่ได้ตั้งใจคิด ซึ่งเรียกว่า ‘อาการของขันธ์’ ห้าผุดขึ้นมา ใจของเราเคลื่อนเข้าไปรวมได้อย่างไร จนเป็นสิ่งเดียวกันไปด้วยกันนี่แหละ เขาเรียกว่าหลงอยู่​ ในความรู้ตรงนี้อยู่

เราต้องจําแนกแจกแจงให้ชัดเจนว่า สติปัญญาที่เราสร้างขึ้นมานี้อยู่ส่วนบน ส่วนสมองนี้ส่วนหนึ่ง ส่วนใจนั้นอยู่กลางใจเขาเกิดๆ​ ดับๆ ความคิดก็ผุดขึ้นมาปรุงแต่งใจเกิดๆ​ ดับๆ​ อยู่ตลอดตั้งแต่เกิดนั่นแหละ แต่เราขาดการสังเกต​ ขาดการวิเคราะห์ เราไปเหมาเอารวมกัน เรารู้อยู่เฉพาะเวลาเขารวมกันหมด ก็เลยเกิดอัตตาตัวตน กายก็เลยหนัก ใจก็เลยหนัก ใจก็ยังเกิดอยู่ ยังเป็นทาสของอารมณ์ เป็นทาสของกิเลสอยู่

ตัวใจนั่นแหละเขาก็หาวิธี​ หาอุบายปิดบังอําพรางตัวเขาเอาไว้ ทุกสิ่งทุกอย่าง แม้แต่การเกิดเขาก็ปิดบังอําพรางตัวเองเอาไว้ เกิดกิเลสความโลภ ความโกรธ ความทะเยอทะยานอยาก ความยินดียินร้ายต่างๆ​ นอกจากเราจะมาสร้างความรู้ตัวให้ต่อเนื่อง​ รู้จักเอาไปใช้ เอาไปวิเคราะห์ ไปมันพร่ำสอนใจของเรา รู้จักควบคุมใจของเราจนกว่าใจของเราจะคลายออกจากขันธ์ห้า ซึ่งเรียกว่า ‘แยกรูปแยกนาม’ ภาษาธรรมท่านเรียกว่า ‘วิปัสสนา’

ถ้าเห็นตรงจุดนี้แล้ว ก​ำลังสติของเราตามดู​ ตามรู้​ ตามเห็น​ เราก็จะเข้าใจในเรื่องอนิจจัง ทุกขัง อนัตตาในขันธ์ห้า ซึ่งเรียกว่า​ ‘เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป’ แต่ใจต้องว่างรับรู้อยู่ภายใน ไม่ใช่ว่าใจเข้าไปรวม เราต้องแยกคลายใจของเราให้ได้เสียก่อนจุดแรก​ รู้จักควบคุมใจให้ได้เสียก่อน ไม่ต้องไปกังวลว่าจะไม่รู้ ไม่ต้องไปกังวลจะไม่เห็นไม่เข้าใจ​ เพียงแค่การเจริญสติเข้าไปสํารวจ สํารวม รู้จักดับ รู้จักระงับ​ ใหม่ๆ​ ซึ่งเรียกว่า ‘ทวนกระแส’

เพราะว่าจิตของเราชอบคิด​ ชอบเที่ยว​ ชอบปิดบังอําพรางตัวเอง ทั้งขันธ์ห้าก็มาปิดบังอําพราง ถ้าความรู้ตัวของเราพลั้งเผลอแล้วก็เริ่มขึ้นมาใหม่ ส่วนมากก็จะพลั้งเผลอ เพราะว่าความไม่เคยชิน จะฝึกที จะนั่งที จะเจริญสติที นี่ก็ลำบาก​ ฝืน ถ้าเรามาฝึกฝืน จนรู้เห็นตามความเป็นจริงแล้ว กําลังสติของเราจะค้นคว้าทุกสิ่งทุกอย่างจนเป็นมหาสติ​ จนเป็นมหาปัญญา​ จนไม่ได้สร้าง จนเป็นอัตโนมัติ ในการดู ในการรู้ ตั้งแต่ตื่นขึ้นมาใจของเราเกิดอะไรขึ้นมาบ้าง​ อะไรมาปิดบังอําพรางใจของเราบ้าง

ขณะนี้ใจของเราเกิดความกำหนัดยินดีในรูปรสกลิ่นเสียง เราก็รู้จักระงับยับยั้งเอาไว้ ใจของเราเกิดความโลภ เราก็รู้จักละ​ รู้จักดับ ใจของเรามีความอ่อนน้อมถ่อมตนหรือไม่ ใจของเรามีความแข็งกระด้าง เราก็รู้จักแก้ไข​ รู้จักละทิฐิ​ ละมานะ แยกรูปแยกนามได้ เราก็จะเข้าใจในคําสอนของพระพุทธองค์ เข้าใจในเรื่องอัตตา เข้าใจในเรื่องอนัตตา​ ตามทําความเข้าใจ เข้าใจในหลักของอริยสัจสี่ เข้าใจในเรื่องขันธ์ห้า ในวิปัสสนาภูมิ การละกิเลสหยาบกิเลสละเอียด​ ต้องตามมาอย่างเข้มข้นเลยทีเดียว​ ไม่ใช่ว่าไปศึกษา แต่ไม่เข้าใจ ก็ได้แค่ศึกษา ได้แค่ลูบๆ​ คลำๆ

ไปวัดไปทําบุญ ก็ได้อยู่ในระดับบุญนั้นก็ดีอยู่​ แต่เราต้องพยายามหัดเดิน ฝึกศึกษาเดินปัญญาขั้นสูง​ ละจนใจของเราหลุดพ้นจากทุกสิ่งทุกอย่าง อยู่กับกองบุญ​ เราไม่อยากจะได้บุญ​เราก็ได้บุญ เราไม่อยากจะได้ความสงบ เราก็ได้ความสงบ ถ้าใจของเราไม่เกิด​ ใจของเราไม่มีกิเลส ใจของเราคลายออกจากความยึดมั่นถือมั่น ทุกอิริยาบถ เราต้องประคับประคองความรู้ตัว​ หรือว่าประคับประคองสติให้ได้เป็นอัตโนมัติ​ ตั้งแต่ตื่นขึ้นมา​ เอาไปใช้กับชีวิตประจําวันของเรา กายของเราทําหน้าที่อย่างไร ทวารทั้งหกของเราทําหน้าที่อย่างไร

ตาก็ทําหน้าที่ดู เราก็ห้ามไม่ได้ หูก็ทําหน้าที่ฟัง เราก็ห้ามไม่ได้ รูปรสกลิ่นเสียงก็จะส่งผ่านเข้าไปทางทวารทั้งหก เข้าไปถึงใจของเรา ใจของเรายังปกติดีอยู่หรือไม่ หรือเกิดความยินดียินร้าย​ เกิดความทะเยอทะยานอยาก เราต้องวิเคราะห์​ หัดวิเคราะห์​ เราอยากจะทําอะไร เราก็ทําด้วยสติทําด้วยปัญญา ทําด้วยความขยันหมั่นเพียร ทําด้วยความรับผิดชอบ

ขอให้เรารู้จักจำแนกแจกแจงภายในให้เรียบร้อยเสียก่อน นี่คือตัวใจของเรา​ ลักษณะของความว่าง ในความว่างนั้นมีวิญญาณ หรือว่ามีใจอยู่ ศึกษาให้ละเอียดเถอะ อย่าพากันปล่อยวันเวลาทิ้ง การสร้างบารมีทุกคนสร้างกันมาดี ถึงได้เกิดมาเป็นมนุษย์​ เรารู้จักวิธีแล้ว รู้จักแนวทางแล้ว อยู่คนเดียวเราก็วิเคราะห์กายของเรา​ วิเคราะห์ใจของเรา วิเคราะห์การกระทําของเรา พึ่งตัวเองให้ได้ใช้ตัวเองให้เป็น

การได้ศึกษา การได้ค้นคว้า การได้เล่าเรียนทุกคนผ่านกันมาหมด ไม่ต้องไปให้คนอื่นเขาสอนหรอก เราเจริญสตินี่แหละไปสอนใจของเรา รู้ไม่เท่าทัน เราก็รู้จะระงับยับยั้งเอาไว้ รู้จักดับเอาไว้ก่อน​ จนกว่าเราจะกําลังสติของเราจะแก่กล้า ทําความเข้าใจ หมั่นอบรมใจของเรา จนใจของเรารู้เห็นตามความเป็นจริงทุกสิ่งทุกอย่าง การเกิดเป็นทุกข์เขาก็ไม่เกิด​ เป็นทาสของอารมณ์เขาก็ไม่เอา จะเอาจะมีจะเป็น ก็เป็นเรื่องของปัญญา​ ทําหน้าที่ด้วยสติด้วยปัญญา อยู่ด้วยปัญญาล้วนๆ​ ก็จะมีตั้งแต่ความสงบความสุข แม้แต่กายจะแตกจะดับ เราก็เตรียมพร้อมที่จะอยู่ เตรียมพร้อมที่จะไป ก็ต้องพยายามกันนะ รู้จักสร้างสะสมอานิสงส์ สร้างผลบุญผลทานให้มีให้เกิด

ตราบใดที่ใจยังเกิดอยู่​ ก็ต้องสร้างอานิสงส์ผลบุญผลทาน เพื่อเป็นเข้าพกเข้าห่อติดตามตัวเราไป ถ้าสูงขึ้นไปก็สร้างกุศล​ ละกุศล​ แต่ไม่ให้ยึด แม้แต่ใจก็ต้องวาง ตัวใจนั่นแหละคือตัวธรรม ไม่ใช่ที่ไหนหรอก​ แต่เวลานี้ก็ยังปิดบังอําพรางตัวเองทุกคน​ ถ้ากําลังสติปัญญาไม่แหลมคมจริงๆ​ ยากที่จะเข้าใจ เพราะเป็นของละเอียด​ เพียงแค่การเจริญสติให้ต่อเนื่องก็ยังลําบากอยู่ ก็ต้องพยายามกันให้ได้ครบทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่เหลือวิสัย

อย่าพากันทิ้งบุญ อย่าพากันทิ้งวัด ทํากายให้เป็นวัด​ ทําใจให้เป็นพระ​ เจริญสติเข้าไปเยี่ยมพระอยู่บ่อยๆ​ เจริญพรหมวิหารอยู่บ่อยๆ​ มองโลกในทางที่ดี คิดดี อย่าไปมองโลกในแง่ร้าย อย่าไปมองโลกในแง่อกุศล ให้เราพยายามปรับปรุงแก้ไขตัวเรา ไม่มีใครแก้ไขให้เราได้หรอก นอกจากตัวของเราเอง​ จะไปอยู่ที่ไหน​ ถ้าเราไม่แก้ไขเราก็เหมือนเดิม ก็ต้องพยายามนะ

เอาล่ะวันนี้ก็ขอเจริญธรรมเพียงเท่านี้ พากันไหว้พระพร้อมๆ​ กัน พากันไปสร้างสานต่อ ทําความเข้าใจกันเอานะ